Zasiłek macierzyński w 2024 roku. Ile wynosi i ile trwa?

Zaktualizowano: 11 marca.2024 r.

Zasiłek macierzyński – komu przysługuje? wymiar zasiłku macierzyńskiego i aktualna wysokość, wymagane dokumenty. Sprawdź już teraz jakie warunki muszą zostać spełnione aby móc otrzymać zasiłek macierzyński od ZUS? Ile wynosi macierzyński? Jak długo można otrzymywać zasiłek macierzyński z ZUS?

Pomoc finansowa w ramach zasiłku macierzyńskiego jest kierowana do kobiet, które urodziły dziecko. Zasiłek macierzyński jest jednym z podstawowych świadczeń ze strony państwa wobec ubezpieczonych. Nie wszystkim jednak to wsparcie przysługuje, a wiele zależy od posiadanej umowy z pracodawcą.

Co to jest zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński – to świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, otrzymywane przez osobę ubezpieczoną i zatrudnioną na umowę o pracę, umowę zlecenie lub samozatrudnienie.

Komu przysługuje zasiłek macierzyński?

Świadczenie w postaci zasiłku macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS przysługuje osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo lub dobrowolnie a dokładnie:

• pracownikom,
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osobom, które wykonują pracę nakładczą,
• osobom, które pracują na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług oraz osobom, które z nimi współpracują, a także osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej,
• osobom, które prowadzą pozarolniczą działalność, i osobom, które z nimi współpracują,
• osobom, które pracują odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osobom, które odbywają służbę zastępczą,
• duchownym

Jak długo można otrzymywać zasiłek macierzyński?

Pomoc finansowa dla świeżo upieczonych matek trwa od 20 do 37 tygodni, a długość tego okresu zależy od liczby dzieci przy jednym porodzie:

• 20 tygodni (140 dni) – gdy urodzisz jedno dziecko,
• 31 tygodni (217 dni) – gdy urodzisz dwoje dzieci podczas jednego porodu,
• 33 tygodni (231 dni) – gdy urodzisz troje dzieci podczas jednego porodu,
• 35 tygodni (245 dni) – gdy urodzisz czworo dzieci podczas jednego porodu,
• 37 tygodni (259 dni) – gdy urodzisz pięcioro i więcej dzieci podczas jednego porodu.

Ważne!

Ze świadczenia można skorzystać nawet przed porodem do 6 tygodni.

Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego, przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek macierzyński za okresy okres urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru zasiłku, a więc w wysokości „uśrednionej”, ale pod warunkiem, że pracownica nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie (albo po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza), złoży wniosek o udzielenie po urlopie macierzyńskim albo urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

Wniosek o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru zasiłku nie może dotyczyć urlopu rodzicielskiego w części przysługującej wyłącznie drugiemu rodzicowi dziecka, o której mowa w art. 1821a § 4 Kodeksu pracy (w wymiarze 9 tygodni). Za tą część urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku.

W przypadku niewykorzystania ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (w wysokości 81,5% podstawy wymiaru zasiłku) w pierwszym roku życia dziecka pracownikowi przysługuje:

• zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku,
• jednorazowe wyrównanie pobranego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku (jednorazowe wyrównanie wypłacane jest na wniosek pracownika).

Termin 21 dni na złożenie wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego skutkujący ustaleniem zasiłku macierzyńskiego w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru dla ubezpieczonego ojca dziecka albo innego ubezpieczonego członka najbliższej rodziny, w przypadku gdy matka dziecka niebędąca osobą ubezpieczoną legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, umrze albo porzuci dziecko liczy się od następnego dnia odpowiednio po dniu:

1. śmierci matki dziecka,
2. porzucenia dziecka przez matkę,
3. wydania orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji – jeżeli niezdolność do samodzielnej egzystencji matki dziecka powstała po porodzie,
4. porodu – jeżeli niezdolność do samodzielnej egzystencji matki dziecka powstała przed porodem.

Powyższe zasady mają odpowiednie zastosowanie do ubezpieczonych niebędących pracownikami, do osób pobierających zasiłek macierzyński za okres po ustaniu ubezpieczenia oraz osób pobierających zasiłek macierzyński w czasie urlopu wychowawczego.

Zasiłek macierzyński za okres wydłużenia urlopu rodzicielskiego wynikającego z łączenia przez pracownika urlopu rodzicielskiego z pracą u pracodawcy udzielającego tego urlopu, przysługuje w takiej wysokości, w jakiej pracownik otrzymywał zasiłek macierzyński w okresie wykonywania pracy i otrzymywania zasiłku macierzyńskiego w kwocie obniżonej.

W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Kwota ta jest określana jako podwyższenie zasiłku macierzyńskiego. Świadczenie rodzicielskie przysługuje w kwocie 1.000,00 zł miesięcznie i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:

• urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• urlopu rodzicielskiego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego nie przysługuje:

• ubezpieczonemu pobierającemu zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego,
• osobie pobierającej zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Zasady ustalania kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego:

• podwyższenie zasiłku macierzyńskiego jest ustalane jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego (1.000 zł), a miesięczną kwotą zasiłku macierzyńskiego, pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych;
• w przypadku gdy  zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwota podwyższenia jest  ustalana w stosunku do pomniejszonej proporcjonalnie kwoty świadczenia rodzicielskiego. Kwotę świadczenia rodzicielskiego za część miesiąca oblicza się poprzez podzielenie miesięcznej kwoty świadczenia rodzicielskiego przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, za który zasiłek macierzyński przysługuje (wynik podlega zaokrągleniu do 1 gr według ogólnych zasad) oraz pomnożenie przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek macierzyński. Otrzymany wynik podlega zaokrągleniu do 10 gr w górę;
• jeżeli zasiłek macierzyński przysługuje z więcej niż jednego tytułu, a łączna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego jest obliczana jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego a łączną kwotą zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych ze wszystkich tytułów.

Do wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego zobowiązany jest płatnik zasiłku macierzyńskiego.

W przypadku gdy zasiłek macierzyński jest wypłacany z więcej niż jednego tytułu, a wypłaty zasiłku dokonują płatnicy składek, osoba uprawniona do zasiłku wskazuje płatnika składek zobowiązanego do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku.

Jeżeli jednym z płatników zasiłku macierzyńskiego jest Zakład, do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, zobowiązany jest Zakład.

Ważne dokumenty – zasiłek macierzyński

Jeśli się starasz o zasiłek macierzyński musisz złożyć odpowiednie dokumenty aby ZUS mógł Ci przyznać świadczenie i wobec tego musisz złożyć następujące dokumenty:

• zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu – w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres przed porodem,
• odpis skrócony  aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo ZUS za zgodność z oryginałem – w przypadku występowania o zasiłek macierzyński  za okres od dnia porodu.

Dla ubezpieczonych, które planują urodzić dziecko w czasie pobytu za granicą, wymagane jest zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza określające przewidywaną datę porodu – za okres przed porodem. Po porodzie – odpis skrócony aktu urodzenia dziecka albo zagraniczny akt urodzenia dziecka – za okres od dnia porodu.

Dla ubezpieczonych, które planują przyjęcie dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie musimy złożyć następujące dokumenty:

• Zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sadu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS, albo kopia wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, zawierające  datę urodzenia dziecka, z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia  do sądu,
• Decyzja ostateczna o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
• Oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie.

Formularze zasiłek macierzyński

W przypadku starania się o zasiłek macierzyński warto mieć pod ręką aktualne formularze/druki związane z zasiłkami macierzyńskimi. Aktualne druki, które są potrzebne do starania się o świadczenie znajdziesz poniżej:

• ZUM
• Zaświadczenie Z-3
• Wniosek ZUR
• Wniosek EZZ
• Zaświadczenie Z-3b
• Zaświadczenie Z-3a
• Wniosek ZAS-23
• Wniosek ZAM
• Wniosek ZAS-66
• Wnioski ZAS-55
• Wniosek ZPW
• Oświadczenie ZAS-33
• Wniosek ZAS-31
• Zaświadczenie ZAS-24
• Wniosek ZAO
• Zaświadczenie ZAS-15
• Skarga/Wniosek ZAS-58
• Wniosek ZAS-65
• Oświadczenie ZAS-39
• Zaświadczenie ZAS-40
• Oświadczenie ZAS-26
• Wniosek ZAS-59

Odwołanie od decyzji ZUS w sprawie zasiłku macierzyńskiego

Nie zgadzasz się z decyzją ZUS w sprawie związanej z zasiłkiem macierzyńskim? Od decyzji oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odwołanie do Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Jeśli interesuje Cię na czym polega odwołanie od decyzji ZUS to koniecznie znajdź nasz artykuł.

Redakcja poleca: „Jak uzyskać zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka?„