Urlop okolicznościowy – kiedy przysługuje?

Zaktualizowano: 13 listopada.2023 r.

Urlop okolicznościowy to jedno lub dwudniowe zwolnienie od pracy z uwagi na szczególne okoliczności przewidziane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, urlop ten przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy, czyli pracownikom w pełnym tego słowa znaczeniu. Czym jest urlop okolicznościowy? W jakich sytuacjach należy się urlop okolicznościowy? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.

Czym jest urlop okolicznościowy?

Urlop okolicznościowy to zwolnienie od pracy z uwagi na szczególne przyczyny, wskazane w przepisach prawa pracy. Pracownik korzystający z urlopu okolicznościowego zachowuje prawo do wynagrodzenia. Urlop okolicznościowy nie jest częścią urlopu wypoczynkowego. Przysługuje niezależnie od niego. Kwestię urlopu wypoczynkowego reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

W jakich sytuacjach należy się urlop okolicznościowy?

Urlop okolicznościowy przysługuje pracownikom w określonych, ważnych sytuacjach życiowych:

2 dni urlopu okolicznościowego – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,

1 dzień urlopu okolicznościowego – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Jak udokumentować urlop okolicznościowy?

Pracownik, który chce skorzystać z urlopu okolicznościowego powinien o tym fakcie poinformować swojego pracodawcę oraz przedstawić stosowne dokumenty. Dowodami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są:

1) zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy,
2) decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych – w razie odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami,
3) oświadczenie pracownika – w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza,
4) imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia – w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika na to wezwanie,
5) oświadczenie pracownika potwierdzające odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny.

Wykorzystanie urlopu okolicznościowego w innym dniu niż ważne wydarzenie

Temat wykorzystania urlopu okolicznościowego został wyjaśniony przez PIP:

„Pracownik ma prawo skorzystać ze zwolnienia nie tylko w dniu, w którym ma miejsce dane zdarzenie (okoliczność), ale także przed lub po takim dniu. Przepisy nie zakreślają granic czasowych, w jakich pracownik może skorzystać z urlopu okolicznościowego, nie zastrzegają też, że zwolnienie ma przypadać bezpośrednio przed lub po dniu wystąpienia danego zdarzenia” – zauważa PIP. „Pracodawca powinien więc udzielić zwolnienia w terminie wskazanym przez pracownika, przy czym przyjmuje się, że termin ten powinien pozostawać w związku czasowym/przyczynowym z wydarzeniem, które stanowi podstawę udzielenia zwolnienia” – dodaje.

Co z wykorzystaniem urlopu okolicznościowego, gdy wydarzenie nie doszło do skutku?

W przypadku, gdy do wydarzania nie doszło na, które był brany urlop okolicznościowy, pracownik powinien złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy na udzielone mu dni wolne. Jeśli pracownik tego nie zrobi, nieobecność potraktowana zostanie jako usprawiedliwioną, ale bez wynagrodzenia.

Najczęściej zadawane pytania o urlop okolicznościowy:

Źródło informacji:

• https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00135
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19960600281/O/D19960281.pdf

Paweł Zacharczuk

Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Od 2012 roku zawodowo związany z dziennikarstwem obejmującym tematykę US, ZUS. Współpracowałem z największymi serwisami w naszym kraju, gdzie doskonaliłem swój kunszt zawodowy. Misją moich serwisów jest dostarczanie zrozumiałej wiedzy z zakresu podatków, działalności ZUS. Prywatnie miłośnik długich wędrówek górskich.

Zobacz koniecznie:

Urlop wypoczynkowy – kiedy i komu przysługuje? Kiedy przysługuje zasiłek za opiekę nad dzieckiem? Świadczenie rehabilitacyjne 2024 – kiedy przysługuje, kto ma prawo, jakie dokumenty należy złożyć? Zasiłek macierzyński w 2024 roku. Ile wynosi i ile trwa? Ile wynosi zasiłek opiekuńczy i komu przysługuje? ZUM Ubezpieczenie emerytalne – co jest? Kiedy jest obowiązkowe a kiedy można przystąpić dobrowolnie? Zasiłek wyrównawczy – Komu przysługuje oraz ile wynosi zasiłek wyrównawczy? Ile wynosi zasiłek chorobowy i komu przysługuje? Ulga dla rodzin 4+ – czym jest i komu przysługuje?