Urlop okolicznościowy to jedno lub dwudniowe zwolnienie od pracy z uwagi na szczególne okoliczności przewidziane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, urlop ten przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy, czyli pracownikom w pełnym tego słowa znaczeniu. Czym jest urlop okolicznościowy? W jakich sytuacjach należy się urlop okolicznościowy? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.
Czym jest urlop okolicznościowy?
Urlop okolicznościowy to zwolnienie od pracy z uwagi na szczególne przyczyny, wskazane w przepisach prawa pracy. Pracownik korzystający z urlopu okolicznościowego zachowuje prawo do wynagrodzenia. Urlop okolicznościowy nie jest częścią urlopu wypoczynkowego. Przysługuje niezależnie od niego. Kwestię urlopu wypoczynkowego reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
W jakich sytuacjach należy się urlop okolicznościowy?
Urlop okolicznościowy przysługuje pracownikom w określonych, ważnych sytuacjach życiowych:
2 dni urlopu okolicznościowego – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
1 dzień urlopu okolicznościowego – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Jak udokumentować urlop okolicznościowy?
Pracownik, który chce skorzystać z urlopu okolicznościowego powinien o tym fakcie poinformować swojego pracodawcę oraz przedstawić stosowne dokumenty. Dowodami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są:
1) zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy,
2) decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych – w razie odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami,
3) oświadczenie pracownika – w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza,
4) imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia – w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika na to wezwanie,
5) oświadczenie pracownika potwierdzające odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny.
Wykorzystanie urlopu okolicznościowego w innym dniu niż ważne wydarzenie
Temat wykorzystania urlopu okolicznościowego został wyjaśniony przez PIP:
„Pracownik ma prawo skorzystać ze zwolnienia nie tylko w dniu, w którym ma miejsce dane zdarzenie (okoliczność), ale także przed lub po takim dniu. Przepisy nie zakreślają granic czasowych, w jakich pracownik może skorzystać z urlopu okolicznościowego, nie zastrzegają też, że zwolnienie ma przypadać bezpośrednio przed lub po dniu wystąpienia danego zdarzenia” – zauważa PIP. „Pracodawca powinien więc udzielić zwolnienia w terminie wskazanym przez pracownika, przy czym przyjmuje się, że termin ten powinien pozostawać w związku czasowym/przyczynowym z wydarzeniem, które stanowi podstawę udzielenia zwolnienia” – dodaje.
Co z wykorzystaniem urlopu okolicznościowego, gdy wydarzenie nie doszło do skutku?
W przypadku, gdy do wydarzania nie doszło na, które był brany urlop okolicznościowy, pracownik powinien złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy na udzielone mu dni wolne. Jeśli pracownik tego nie zrobi, nieobecność potraktowana zostanie jako usprawiedliwioną, ale bez wynagrodzenia.
Najczęściej zadawane pytania o urlop okolicznościowy:
Czy pracownik rozwiedziony może skorzystać z urlopu okolicznościowego w razie śmierci i pogrzebu teściowej lub teścia?
Czy urlop okolicznościowy przysługuje za każdym razem, gdy spełnią się przesłanki jego udzielenia?
Czy wynagrodzenie za urlop okolicznościowy wylicza się tak samo jak za urlop wypoczynkowy?
Kiedy pracownik ma prawo do 2 dni urlopu okolicznościowego?
Pracownikowi przysługują 2 dni urlopu okolicznościowego w razie:
- swojego ślubu
- urodzenia jego dziecka
- zgonu i pogrzebu jego małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.
Kiedy pracownik ma prawo do 1 dnia urlopu okolicznościowego?
Pracownikowi przysługuje 1 dzień urlopu okolicznościowego w razie:
- ślubu dziecka pracownika
- zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na jego utrzymaniu lub pod jego bezpośrednią opieką.
Źródło informacji:
- https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00135
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19960600281/O/D19960281.pdf
Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Od 2012 roku zawodowo związany z dziennikarstwem obejmującym tematykę US, ZUS. Współpracowałem z największymi serwisami w naszym kraju, gdzie doskonaliłem swój kunszt zawodowy. Misją moich serwisów jest dostarczanie zrozumiałej wiedzy z zakresu podatków, działalności ZUS. Prywatnie miłośnik długich wędrówek górskich.