Zaktualizowano: 22 marca.2024 r.
Z roku na rok zwiększa się liczba cudzoziemców legalnie zatrudnianych w Polsce. Wielu z nich jest zatrudnionych na umowę o pracę lub na umowę zlecenie – a to oznacza konieczność odprowadzania składek ZUS. Czy obowiązek ten dotyczy także obcokrajowców?
Kto podlega ubezpieczeniu w ZUS?
Z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. wynika zasada terytorialności. Wskazuje ona, że obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:
- pracownikami,
- osobami wykonującymi pracę nakładczą,
- osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia,
- osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie wyklucza obowiązku płacenia składek w przypadku cudzoziemców pracujących na terenie Polski. Co do zasady więc każda osoba wykonująca pracę na terenie naszego kraju jest objęta polskim systemem ubezpieczeń. Oznacza to, że aby ustalić, czy pracownik podlega pod polski system ubezpieczeń, należy określić kraj, w którym praca jest przez niego wykonywana.
Istnieje kilka wyjątkowych sytuacji, w których obywatele państw obcych nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie. Są to cudzoziemcy, których pobyt w Polsce nie ma stałego charakteru i są zatrudnieni w:
- obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych,
- urzędach konsularnych,
- instytucjach międzynarodowych
- na misjach oraz misjach specjalnych.
Warunki ubezpieczenia cudzoziemca
Podstawą odprowadzania składek do ZUS-u jest zawarcie przez cudzoziemca na terenie Polski umowy o pracę lub innej umowy wskazanej w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z przedsiębiorcą zarejestrowanym w Polsce. W przypadku problemów z zawarciem takiej umowy w sposób poprawny i legalny warto skontaktować się z prawnikiem, który pomoże w rozwiązaniu kwestii spornych. Pomoc prawną można znaleźć na Legavi.pl.
Pracodawca ma obowiązek odprowadzania od cudzoziemca składek ZUS dotyczących ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych oraz funduszu pracy. W terminie 7 dni od momentu zatrudnienia, czyli powstania obowiązku ubezpieczenia, pracodawca jest zobowiązany do dokonania zgłoszenia ubezpieczonego w ZUS. W przypadku wygaśnięcia umowy zatrudnienia, pracodawca, czyli płatnik ma obowiązek wyrejestrowania pracownika w terminie 7 dni od momentu zakończenia zatrudnienia.
Składka na ubezpieczenie społeczne
Każda osoba zatrudniona na podstawie umów wymienionych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. W skład tego ubezpieczenia wchodzi ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe. W przypadku umowy o pracę wszystkie te ubezpieczenia są obowiązkowe, jednak przy umowie zleceniu ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Takie same zasady obowiązują cudzoziemców zatrudnionych w Polsce na podstawie wyżej wymienionych umów.
Wysokość składek ubezpieczenia społecznego dla cudzoziemców wylicza się na tych samych zasadach, co dla obywateli Polski. Ich wysokość oblicza się procentowo w zależności od wynagrodzenia brutto. Warto wyszczególnić dokładnie ich rodzaj oraz wysokość:
- 19,52% podstawy wymiaru na ubezpieczenie emerytalne,
- 8% podstawy wymiaru na ubezpieczenie rentowe,
- 2,45% podstawy wymiaru na ubezpieczenie chorobowe,
- 2,45% podstawy wymiaru na Fundusz Pracy,
- 0,1% podstawy wymiaru na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- minimum 0,67% podstawy wymiaru na ubezpieczenie wypadkowe.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
Każdy cudzoziemiec podejmujący legalnie pracę w Polsce podlega także obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Sposób wyliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne jest taki sam jak w przypadku obywateli Polski. Wynosi ona 9% podstawy wymiaru, a podstawą wymiaru jest przychód pomniejszony o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez pracownika.
Ubezpieczenie zdrowotne pozwala na korzystanie z leczenia, badań i pobytów w szpitalach w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Uprawnia ono także do uzyskania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Warto więc wiedzieć, że niepracujący cudzoziemcy mogą dobrowolnie wykupić ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osoby bezrobotnej wynosi 9% wartości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i w roku 2024 jest to kwota 699,11 zł.
Zatrudnienie w Polsce, a legalność pobytu
Aby korzystać z możliwości, jakie daje zatrudnienie w Polsce, musi ono być przede wszystkim legalne. Cudzoziemiec może podpisać z pracodawcą umowę o pracę lub umowę zlecenie, jeśli posiada odpowiednie dokumenty pobytowe takie jak wiza, lub karta pobytu, a w niektórych przypadkach także zezwolenie na pobyt czasowy oraz pracę. Wyspecjalizowani prawnicy mogą udzielić porad prawnych i wsparcia w tej dziedzinie: https://legavi.pl/search/specjalizacje/prawo-cudzoziemcow-i-wizy.
Z obowiązku posiadania wyżej wymienionych dokumentów zwolnieni są obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii. Obywatele tych państw korzystają ze swobody przepływu pracowników i mają prawo podejmować w Polsce zatrudnienie bez konieczności ubiegania się o pozwolenie na pracę.
#Artykuł sponsorowany
Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Od 2012 roku zawodowo związany z dziennikarstwem obejmującym tematykę US, ZUS. Współpracowałem z największymi serwisami w naszym kraju, gdzie doskonaliłem swój kunszt zawodowy. Misją moich serwisów jest dostarczanie zrozumiałej wiedzy z zakresu podatków, działalności ZUS. Prywatnie miłośnik długich wędrówek górskich.
Zobacz koniecznie:
Jak zatrudnić nianię i nie opłacać składek ZUS?
Ubezpieczenie chorobowe – czym jest i kto podlega?
Kalkulator składki zdrowotnej ZUS w drugiej połowie stycznia 2022
Zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS – czym jest i kiedy występuje?
Ubezpieczenie emerytalne – co jest? Kiedy jest obowiązkowe a kiedy można przystąpić dobrowolnie?
Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Limit 30-krotności w opłacaniu składek ZUS w 2022 r.
Formularz ZUS RCA
Ubezpieczenie rentowe – czym jest i jak działa?
Kalkulator rocznej składki zdrowotnej
