Jak przygotować biznesplan?

Zaktualizowano: 18 października.2023 r.

Biznesplan to dokument tworzony przez przyszłych przedsiębiorców w celu określenia realności i opłacalności nowo powstałej firmy. W dokumencie tym umieszczone zostają nie tylko informacje o tym co, komu, gdzie i w jaki sposób będzie oferowane lub sprzedawane ale również koszty prowadzenia biznesu. Ponadto biznesplan pozwala na oszacowanie przyszłych zysków i dokładne zaplanowanie działań prowadzących do osiągnięcia sukcesu. 

Czym jest biznesplan?

Biznesplan to słowo, które zna każdy, niezależnie od tego czy jest przedsiębiorcą prowadzącym własny interes czy klientem, warto jednak zastanowić się nad tym czym tak naprawdę jest biznesplan i czy dobrze rozumiemy to pojęcie.

Biznesplan to plan powstania i rozwoju firmy, określający jej cele i strategię działania. Mówiąc obrazowo biznesplan to mapa biznesu, z wyznaczonym celem i przystankami, które mają Nas do tego celu doprowadzić. 

Na samym początku należy jasno zaznaczyć, nie nie da się stworzyć dobrze prosperującej firmy bez dokładnego biznesplanu, sukces to nie przypadek a sukcesywna droga do celu. Pracując nad stworzeniem dokumentu należy przeanalizować wiele kwestii i odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

• Czy Nasz biznes ma szanse na sukces, dlaczego tak uważamy?
• Czym wyróżniamy się od innych firm działających na rynku? Czy produkt lub usługa, które chcemy oferować przyciągnie klientów?
• Jak chcemy rozwijać biznes?
• Czy będziemy mieć dużą konkurencję, a jeśli tak to czego możemy się nauczyć od innych spółek?
• W jaki sposób chcemy wypromować swoją firmę? Czy potrafimy zrobić to sami?
• Czy posiadane przez Nas umiejętności i wiedza są wystarczające do prowadzenia biznesu?
• Czy chcemy podejmować współpracę z partnerami biznesowymi? Kto może zostać potencjalnym partnerem biznesowym?
• Czy Nasz biznes ma słabe strony? W jaki sposób przekuć słabe w strony w atut?
• Jaki kapitał jest Nam potrzebny do rozpoczęcia działalności i jakich zysków spodziewamy się w pierwszych miesiącach?
• Ile czasu potrzebujemy na rozpoczęcie działalności?

Kto powinien przygotować biznesplan?

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta, biznesplan jest dla każdego kto chce założyć firmę i rozpocząć pracę na własny rachunek.

W sieci znajdziemy wiele przykładowych biznesplanów, różniących się między sobą układem, wzór dokumentu nie jest istotny, najważniejsze są zawarte w nim informację. Biznesplan powinien być przede wszystkim przejrzysty, będziemy do niego często wracać dlatego istotne aby szybko odnaleźć potrzebne Nam informacje.

Pamiętajmy aby nie korzystać z gotowych dokumentów, każdy biznes jest inny, ale przede wszystkim uwarunkowania rynkowe dynamicznie się zmieniają, to, że coś działa w dużym mieście nie znaczy, że zadziała w małej miejscowości. Ponadto technologia sprzed kilku lat może być już przestarzała i zastosowanie starych rozwiązań skaże Nasz biznes na porażkę.

Biznesplan to dokument, którego może wymagać od Nas instytucja zewnętrzna, jeśli biznes będzie przez nią finansowany lub współfinansowany. W takim przypadku przed tworzeniem dokumentu należy zapytać czy wymagany jest określony wzór biznesplanu, a jeśli tak to w trakcie jego tworzenia trzymać się wyznaczonych schematów. 

Dlaczego warto stworzyć biznesplan?

Właściwą odpowiedzią byłoby aby Nasza firma odniosła sukces, krótko i na temat. Zakładanie firmy pod względem formalności w dobie internetu nie jest trudne, wnioski można złożyć online a opłaty skarbowe zrealizować przy użyciu elektronicznych płatności. Zdecydowanie najtrudniejszy etap to faktyczne prowadzenie biznesu, musimy być przygotowani na konieczność szybkiego podejmowania decyzji, które nie zawsze będa łatwe i mogą wiązać się z ryzykiem finansowym. Oczywiście można podejść do tematu prowadzenia biznesu w pełni optymistycznie i założyć, że nie potrzebujemy konkretnego planu a wszystko jakoś samo się ułoży. To jednak błędne i nieodpowiedzialne podejście, tworząc biznes trzeba mieć wizję nie tylko na jutro ale też na kilka kolejnych lat.

Aby więc prowadzenie firmy było przyjemnością, błędne decyzje ograniczone do minimum a plany i oczekiwania co do przyszłości były realne należy stworzyć biznesplan. Dzięki niemu w konkretny sposób określimy Nasze możliwości i oczekiwania. 

Dzięki biznesplanowi cztery filary tworzenia firmy do, których należą pomysł, planowanie, strategia i wykonanie będą dokładnie przemyślane i opisane a my na każdym etapie będziemy mogli sprawdzić “na mapie”, w którym miejscu drogi do sukcesu jesteśmy. 

Jak rozpocząć tworzenie biznesplanu?

Jak bywa w wielu dziedzinach, początki bywają trudne i tak też może się wydawać w przypadku biznesplanu. Brzmi poważnie i możemy być zagubienie od czego zacząć, które kwestie przemyśleć w pierwszej kolejności. Nie zrażajmy się jednak takimi odczuciami, stworzenie biznesplanu nie jest trudne, ale wymaga czasu i przemyślenia wielu kwestii. Tworząc mapę biznesu warto przyjąć zasadę “od ogółu do szczegółu”, a więc zacznijmy od ogólnego określenia profilu firmy i jej podstawowych założeń a dopiero w drugiej kolejności zaplanujmy szczegóły jak promowanie firmy czy logo i nazwa. 

Na samym początku odpowiedzmy sobie na następujące pytania:

• Jaką pracę chcemy w życiu wykonywać i co sprawia Nam największa przyjemność?
• W czym jesteśmy dobrzy i co umiemy robić najlepiej?
• Czym miałaby zajmować się Nasza firma? Chcemy tworzyć, sprzedawać czy świadczyć usługi? W jakim sektorze chcemy działać, interesują Nas finanse a może kosmetologia?
• Czy chcemy Naszym klientom zaproponować coś niestandardowego? Czy to przyciągnie dodatkowych odbiorców Naszego biznesu?
• Gdzie chcemy prowadzić firmę? Czy to ma być lokalny biznes skupiony na najbliższym otoczeniu czy też chcemy prowadzić biznes o zasięgu ogólnopolskim? A może chcemy prowadzić sprzedaż produktów również poza granicami kraju?
• Jaki zysk realnie Nas interesuje? Jakie realnie dochody chcemy osiągać w kolejnych miesiącach i latach prowadzenia firmy?
• Jakie konkretnie cele stawiamy sobie w kolejnych miesiącach?

Skupmy się przez chwilę na ostatnim zagadnieniu. Cele są bardzo istotne w prowadzeniu firmy i wyznaczają kierunek działalności, powinny być stworzone zgodnie ze schematem SMART. Co to takiego?

• S – specific – Cel powinien być konkretny, a więc niech to będzie nowy klient, ilość sprzedanego produktu czy też liczba wykonanych usług
• M- measurable – Cel powinien być mierzalny a więc do specyfiki dodajmy liczbę, 5 nowych klientów, 10 sprzedanych produktów czy też 20 wykonanych usług
• A – achievable – Cel powinien być osiągalny i realny, a więc nie możemy zakładać, że w pierwszym dniu prowadzenia biznesu w miejscowości liczącej 10 000 z Naszej usługi skorzysta 100 000 osób
• R – relevant – Cel powinien być istotny, przekładać się na zysk i rozwój firmy, a więc celem powinien być wzrost sprzedaży czy rozszerzenie grona potencjalnych klientów a nie na przykład zakup nowego biurka do biura
• T – time based – Cel powinien być określony w czas w czasie a więc załóżmy przedział czasowy w jakim osiągniemy określone cele, dzięki temu Nasza firma będzie się systematycznie rozwijać. Brak określonej ramy czasowej może powodować, że firma przez długi czas będzie przynosić straty a my nie będzie weryfikować założonych celów poniewaz będziemy w dalszym ciągu oczekiwać na ich realizację.

Po ustaleniu celów i przemyśleniu powyższych zagadnień warto zrobić pierwszą weryfikację Naszej wizji. W jaki sposób? Bardzo prosty – poprośmy inne osoby o opinie na temat planowanego biznesu. Najlepiej jeśli nie będą to osoby z rodziny, ale potencjalni klienci, którzy krytycznie odniosą się do Naszych pomysłów, w trakcie rozmowy zadajmy kilka pytań:

• Co sądzą o Naszej ofercie?
• Jakie widzą plusy i minusy Naszego pomysłu?
• Czy chcieliby skorzystać z Naszej oferty? Jeśli tak, to ile byliby w stanie zapłacić za dany produkt lub usługę? Jeśli nie, to dlaczego Nasza oferta nie jest atrakcyjna?
• Czy według nich dany produkt lub usługa to coś co mogliby polecić znajomym?

Odpowiedzi na te pytania wykorzystajmy do dopracowania biznesplanu, być może na niektóre kwestie spojrzymy z innej perspektywy i zobaczymy słabe strony, których wcześniej nie widzieliśmy. I odwrotnie, być może nie byliśmy przekonani do niektórych rozwiązań a okażą się one strzałem w dziesiątkę.

Jak napisać biznesplan? Siedem kroków do sukcesu!

Biznesplan warto podzielić na kilka części, w każdej z nich skupić się na jednym zagadnieniu. W Naszym opracowaniu proponujemy stworzyć siedem rozdziałów w biznesplanie.

Krok pierwszy – Określenie produktu lub usługi 

Pierwszym i kluczowym zagadnieniem jest zastanowienie się jaki produkt lub usługę chcemy sprzedawać. Niezależnie od tego co to będzie, powinniśmy być ekspertami w danej dziedzinie. Dzięki temu Nasi potencjalni klienci nie będą mieć wątpliwości, że kupują produkt lub usługę w profesjonalnej firmie. Warto przemyśleć, czym wyróżnimy się na tle konkurencji, może stworzymy kącik dla dzieci gdy rodzice będa korzystać z danej usługi, może stworzymy karty lojalnościowe dla stałych klientów. Aby uniknąć rozczarowania należy przemyśleć ilu klientów spodziewamy się dziennie, tygodniowo czy też miesięcznie, a także w jaki sposób chcemy dotrzeć do odbiorców. Reklama jest dźwignią handlu, i o tym stosunkowo starym porzekadle należy pamiętać. Nawet najlepsza firma nie będzie mieć klientów jeśli reklama nie pojawi się w sieci, mediach społecznościowych, na billboardach czy w lokalnych gazetach. W dobie internetu i mediów społecznościowych, to najlepsze źródła potencjalnych klientów. 

Krok drugi – Określenie potencjalnego klienta

Wiemy już co chcemy sprzedawać lub oferować, teraz pora bliżej przyjrzeć się potencjalnym klientom. Podstawą jest odpowiedzenie sobie na pytanie czy odbiorcą będzie klient indywidualny czy biznesowy, a to determinuje dalsze kroki. Jeśli chcemy zaoferować produkt firmom, musimy wiedzieć w jaki sektor działalności i w jaką wielkość firmy celujemy, a także do kogo powinniśmy się zwrócić z ofertą. Jeśli natomiast przyszłymi klientami będa osoby fizyczne, powinniśmy dobrze przemyśleć profil klienta, czyli wiek, płeć, miejsce zamieszkania czy zajmowane stanowisko. Dzięki takiej wiedzy będziemy w stanie stworzyć ofertę spersonalizowaną i dostosowaną do danej grupy odbiorców, choć oczywiście nie musimy się wcale zamykać na wąskie grono odbiorców. Wystarczy podzielić klientów na segmenty, czyli grupy osób, które łączą podobne cechy i zróżnicować ofertę oraz strategię marketingową, w zależności od odbiorców. 

Krok trzeci – Określenie poziomu sprzedaży

Wiemy już co i komu chcemy oferować lub sprzedawać, pora przemyśleć jakiego spodziewamy się zysku. Oczywiście nie jesteśmy w stanie jednoznacznie stwierdzić ile zarobimy w kolejnych miesiącach, ale może spróbować to oszacować. Stwórzmy tabelę, w której wypiszemy wszystkie oferowane produkty i usługi, cenę jednostkową i prognozowaną liczbę sprzedanych towarów i usług. Dzięki temu zobaczymy o jakiej skali zysków mówimy, pamiętajmy tylko aby liczby te były realne!

Krok czwarty –  Poznanie konkurencji

Każdy z Nas zna powiedzenie, przyjaciół trzymaj blisko, wrogów jeszcze bliżej, oczywiście Nasza potencjalna konkurencja to nie wróg z którym trzeba walczyć, ale trzeba dobrze ją poznać. Wchodząc na rynek towarów i usług musimy zawalczyć o klientów, którzy do tej pory korzystali z usług innych firm. Zanim więc rozpoczniemy prowadzenie działalności gospodarczej, zbierzmy dokładny wywiad na temat firm działających w danej branży w okolicy. Sprawdźmy opinie o nich w internecie, forach, prześledźmy co oferują, kogo zatrudniają. Jeśli jesteśmy w stanie skorzystać z usług konkurencji, zróbmy to aby dokładnie przyjrzeć się jak działa dana firma. Warto również sprawdzić czy w okolicy wcześniej działały firmy o podobnym profilu, jeśli tak, spróbujmy dotrzeć do informacji dlaczego zakończyły swoją działalność, może dzięki temu wyciągniemy wnioski i unikniemy błędów poprzedników. 

Krok piąty – Określ swoich biznesowych partnerów

Wyposażeni w wiedzę na temat tego co, komu i dlaczego oferujemy lub sprzedajemy w Naszej firmie określmy z jakimi firmami bądź osobami będziemy współpracować. Pamiętajmy, że nigdy nie będziemy w 100% samowystarczalni, do sprawnego prowadzenia biznesu potrzebujemy innych firm, czy to dostawcy towarów czy to firmy kurierskiej, która będzie dostarczać przesyłki Naszym klientom. Wybór biznesowych partnerów powinien zostać przez Nas dobrze przemyślany, nie podpisujmy umowy np. z daną hurtownią tylko dlatego, że ma niskie ceny, sprawdźmy co z jakością i terminowością. Pięknie wyglądająca restauracja i chwytliwa reklama nic nie dadzą, jeśli produkty z których będziemy gotować okażą się marnej jakości składnikami naszpikowanymi konserwantami i chemią. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku prowadzenia sklepu internetowego, jeśli zamówione przez klientów produkty będą ginąć lub nie będą docierać na czas otrzymamy wiele negatywnych opinii, które sprawią, że kolejni klienci poważnie zastanowią się nad wyborem Naszego sklepu. Pamiętajmy również aby umowa z partnerem biznesowym została przygotowana w sposób czytelny i rzetelny, powinna zawierać wszystkie interesujące Nas kwestie i być dobrze rozumiana przez obie strony. Zadbajmy także o stały przepływ informacji i sprawny kontakt z współpracującymi podmiotami. 

Krok szósty – Określ koszty prowadzenia biznesu

Kluczowym elementem tworzenia biznesplanu jest oszacowanie kosztów prowadzenia przez Nas działalności. Zakładając własny biznes liczymy na zyski, ale zanim wpłyną one na firmowe konto trzeba ponieść szereg kosztów związanych z uruchomieniem biznesu. W zależności od tego czym będzie się zajmować Nasza firma koszty te mogą mieć bardzo szeroki wachlarz, prowadzenie sklepu internetowego nie będzie wymagało wynajmowania lokalu, ale prowadzenie restauracji już tak. Jeśli zakładamy zatrudnienie pracowników, musimy liczyć się z kolejnymi kosztami, jak chociażby pensje dla pracowników.

Planując wydatki podzielmy je na koszty stałe i koszty zmienne. Do kosztów stałych zaliczamy: składki ZUS, czynsz za lokal usługowy, koszty prowadzenia księgowości i koszty podatkowe, koszty dostaw, ubezpieczenie, telefon, paliwo, reklamę i pensje pracowników. Z kolei koszty zmienne to chociażby konieczność naprawy sprzętu lub podnoszenie kwalifikacji zawodowych. O ile koszty stałe możemy policzyć bez problemu o tyle koszty zmienne już nie, dlatego planując budżet zawsze weźmy pod uwagę zapas finansowy, dzięki temu unikniemy kłopotów finansowych już na początku prowadzenia działalności. 

Krok siódmy – Zdobądź pieniądze na start

Koszty rozpoczęcia biznesu zostały już przez Nas policzone, pora więc zastanowić się skąd weźmiemy pieniądze. Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie, w zależności od sytuacji finansowej, fundusze na uruchomienie działalności mogą być Naszymi środkami własnymi, pieniędzmi pożyczonymi z banku, dofinansowaniem z urzędu pracy lub bezzwrotną dotacją. W przypadku pożyczki należy dokładnie przemyśleć na jaką kwotę możemy sobie pozwolić i raty ewentualnego kredytu ująć w kosztach stałych. Pamiętajmy aby unikać dużych zobowiązań, zwłaszcza w sytuacji, w której nie spodziewamy się dużych obrotów na początku prowadzenia firmy. Jeśli z kolei pieniądze na start mają pochodzić z dotacji, dokładnie przeanalizujmy jakie są kryteria jej przyznawania i jakie dokumenty należy złożyć aby otrzymać finansowanie. 

Krok ósmy – Sprawdź swoją wiedzę

Ostatnim etapem tworzenia biznesplanu powinna być analiza Naszych kompetencji. Ponownie zastanówmy się nad tym, czy Nasza wiedza na dany temat jest wystarczająca, jeszcze nie rozpoczęliśmy działalności a więc mamy ostatni moment aby podnieść swoje kompetencje i wziąć udział w kursie lub szkoleniu. Pamiętajmy również o tym, że do wykonywania niektórych czynności niezbędne jest posiadanie odpowiednich uprawnień, w trakcie rejestracji firmy możemy więc zostać poproszeni o przedstawienie odpowiednich dokumentów, pozwoleń lub licencji. Jeśli natomiast zarejestrowaliśmy firmę, ale istnieją czynności, których sami nie możemy wykonywać niezbędne będzie zatrudnienie pracownika, posiadającego odpowiednie kwalifikacje.

Wyposażeni w wiedzę i biznesplan, stwórzmy harmonogram działań, a więc zaplanujmy ile czasu potrzebujemy na zebranie dokumentacji, ile czasu na znalezienie lokalu, dostawców, kiedy rozpoczniemy kampanię reklamowa i w końcu kiedy rozpoczynamy prowadzenie działalności. Trzymajmy się planu a z pewnością osiągniemy sukces i założone cele. 

Najczęściej zadawane pytania:

Paweł Zacharczuk

Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Od 2012 roku zawodowo związany z dziennikarstwem obejmującym tematykę US, ZUS. Współpracowałem z największymi serwisami w naszym kraju, gdzie doskonaliłem swój kunszt zawodowy. Misją moich serwisów jest dostarczanie zrozumiałej wiedzy z zakresu podatków, działalności ZUS. Prywatnie miłośnik długich wędrówek górskich.

Zobacz koniecznie:

Mały ZUS od 1 stycznia 2019 r. Działalność nierejestrowana – czym jest i kto może ją prowadzić? Urlop wypoczynkowy – kiedy i komu przysługuje? Firmy mogą złożyć wniosek o odroczenie płatności składek ZUS Zawieszenie działalności a opłacanie składek ZUS ZUS przeszkoli firmy z kontroli zwolnień lekarskich Mały ZUS plus 2021 – Co trzeba zrobić, aby skorzystać od 1 stycznia z ulgi mały ZUS plus? e-Składka Ulga w postępowaniu egzekucyjnym ZUS Dodatek osłonowy 2022 – co to jest i ile wynosi? Wniosek o dodatek osłonowy tylko do 31 października 2022 r.